Opublikowano: wtorek, 17, czerwiec 2013 08:10
Autor: Agnieszka Baranowska
Seminarium “OBSZARY ZASTOSOWAŃ – COACHING MIĘDZYKULTUROWY” było już ostatnim, w tym roku akademickim, spotkaniem z cyklu “PRAKTYCY-PRAKTYKOM” zorganizowanym przez Centrum Coachingu Akademii Leona Koźmińskiego. Seminarium odbyło się 4 czerwca 2013 roku w Warszawie a jego tematem przewodnim były zagadnienia związane z coachingiem międzykulturowym.
W dobie globalizacji współpraca międzynarodowa stanowi istotny element pracy nie tylko w biznesie, ale też w edukacji, polityce, medycynie itp. Skuteczne działanie w wielokulturowym otoczeniu stało się ważnym czynnikiem, który determinuje efektywne funkcjonowanie przedsiębiorstw i innych jednostek organizacyjnych. W trakcie seminarium mogliśmy się przyjrzeć jak wykorzystać różne aspekty kultury do rozwoju świadomości kulturowej menedżerów, pracy w zespołach międzynarodowych oraz wspierania kulturowych zmian w organizacji.
Coaching międzykulturowy wpływa pozytywnie na budowanie relacji z przedstawicielami innych kultur, ułatwia rozwijanie empatii i szacunku względem osób o odmiennej kulturze. Umożliwia również efektywne przystosowanie się do funkcjonowania w środowisku wielokulturowym. Pomaga też redukować stres, który powstaje w wyniku działania w nowych, nieznanych wcześniej warunkach.
Pierwszą część spotkania rozpoczęła prof. dr hab. Halina Grzymała-Moszczyńska z wykładem “Doświadczenie kulturowe lidera – obciążenie czy zasób: implikacje dla coachingu”.
Doświadczony lider delegowany do kierowania zagranicznymi oddziałami firmy, coraz częściej należy do kategorii TCK ( Third Culture Kids). Kategoria ta określa się grupę ludzi, którzy spędzili znaczną cześć swojego dzieciństwa i młodości poza kulturą kraju, w którym się urodziły. Osoby o takiej biografii, w życiu dorosłym są naturalnymi kandydatami do objęcia stanowisk kierowniczych w zagranicznych oddziałach firm. Działy HR postrzegają je jako idealnych kandydatów, kompetentnych językowo, o dużym doświadczeniu kulturowym.
Badania, które przedstawiła pani profesor wskazują, że doświadczenie różnorodności kulturowej jest nie tylko zasobem i kapitałem, ale prowadzić może do szeregu trudności w życiu zawodowym i prywatnym. Takie osoby często cierpią na depresje, nie potrafią znaleźć sobie miejsca, mają duży poziom lęku i poczucie zagubienia, które uniemożliwiają im normalne funkcjonowanie. Konsekwencją tego jest potrzeba pracy nad tymi obszarami np. poprzez udział w sesjach coachingu międzykulturowego.
Monika Chutnik poprowadziła wykład na temat „Coaching międzykulturowy jako komponent programów doradczych dla międzynarodowych organizacji”. Prezentacja dotyczyła programów wspierających rozwój kompetencji międzykulturowych polskich i zagranicznych menedżerów w międzynarodowych organizacjach. Stosowanie coachingu międzykulturowego jest jednym z najbardziej optymalnych sposobów kontynuowania wcześniej podjętych działań rozwojowych, np. treningu relokacyjnego.
W swoim wystąpieniu „W jaki sposób zjawiska kulturowe wpływają na przebieg sesji coachingowej” Bożena Wujec ukazała wyniki badań przedstawiających wpływ kultury na przebieg coachingu. Wpływ ten widoczny jest już praktycznie od momentu kontraktowania coachingu w organizacji: często decyduje o tym, w jaki sposób przebiega relacja coachingowa, w jaki sposób są określane cele, jakie jest podejście do ewentualnych barier i przeszkód na drodze do celu oraz w jaki sposób realizowany jest plan działań. Kultura w coachingu stanowi dodatkową, niezwykle istotną zmienną, zazwyczaj niewidoczną i niedocenianą.
Bożena Wujec jako coach międzykulturowy podzieliła się z uczestnikami ważnymi wskazówkami dotyczącymi rozwoju własnej świadomości kulturowej oraz prowadzenia międzynarodowej praktyki coachingowej.
Tematem panelu dyskusyjnego było pytanie „Jak wspierać liderów zarządzających wielokulturowymi zespołami wirtualnymi”. W panelu poprowadzonym przez Bożenę Wujec wzięły udział prof. Halina Grzymała Moszczyńska, Żaneta Leduchowska, Monika Chutnik oraz Dominika Szymańska. Poruszone tu zostały najważniejsze problemy, przed którymi stoją osoby zarządzające zespołami wielokulturowymi, zwłaszcza zespołami wirtualnymi. Następnie omówiono konkretne metody wspierania takich liderów a także cechy i umiejętności, które powinien rozwijać szef zespołu wirtualnego.
Ciekawy wykład poprowadzony został przez Agnieszkę Zawadzką i Dorotę Wysok na temat „Coaching międzykulturowy jako wsparcie studentów zagranicznych w procesie akulturacji”. Panie zaprezentowały projekt coachingu międzykulturowego zrealizowany w ramach współpracy Grupy Psychologii Międzykulturowej Polskiego Stowarzyszenia Studentów i Absolwentów Psychologii (PSSiAP) oraz Centrum Coachingu na Akademii im. Leona Koźmińskiego. Był on dostosowany do specyficznych potrzeb studentów zagranicznych uczących się aktualnie w Warszawie i miał na celu wsparcie ich w procesie akulturacji.
Projekt składał się z 2 głównych etapów. W pierwszym z nich, grupa młodych coachów wzięła udział w serii szkoleń z zakresu kompetencji międzykulturowych oraz coachingowych – niezbędnych do przeprowadzenia samodzielnych sesji z klientami. W drugim etapie, uczestnicy projektu poprowadzili w parach cykl 6 sesji coachingowych. Adepci coachingu zobowiązani byli również do wzięcia udziału w obowiązkowych spotkaniach superwizyjnych.
Ostatnią częścią seminarium był dwa warsztaty: „Coaching wirtualnych zespołów międzykulturowych” Dominiki Szymańskiej oraz „Jak w kalejdoskopie” dr Haliny Wiśniewskiej.
Podczas warsztatu „Coaching wirtualnych zespołów międzykulturowych” uczestnicy analizowali i ćwiczyli jak należy budować zaufanie w pracy z międzynarodowymi zespołami wirtualnymi. Uczyli się również jak reagować w sytuacjach trudnych dla zespołu oraz jak monitorować jego rozwój i wspierać poszczególne osoby w procesie realizacji celu.
Wirtualne zespoły mają wiele cech wspólnych z tradycyjnymi zespołami. W przypadku zespołów wirtualnych spotykamy się jednak z dodatkowymi wyzwaniami. Brak realnego kontaktu staje się barierą w zbudowaniu wzajemnego zaufania. Kwestia międzykulturowości dodatkowo komplikuje sprawę nie tylko pod względem różnic kulturowych, ale również godzin pracy zespołu. Będąc coachem takich zespołów odkrywamy na nowo istotę coachingu i budowania kontaktu.
Warsztat „Jak w kalejdoskopie” miał na celu pokazanie, jak w zależności od własnych przekonań i kultury postrzegamy innych i jaki ma to wpływ na nasze relacje. Komunikacja interkulturowa to proces, w którym pojawia się wiele elementów tworzących treść przekazu. Elementy te mogą zmieniać się i w zależności od perspektywy rozmówców tworzyć zupełnie inne obrazy, podobnie jak tworzą się obrazy w kalejdoskopie. Niektóre są proste, inne bardziej złożone, ale każdy jest inny, gdyż składa się z innej konfiguracji szkiełek.
Uznawanie własnych wzorców i standardów za uniwersalne oraz opieranie się na powszechnie funkcjonujących stereotypach prowadzi do tworzenia „filtrów pojęciowych” utrudniających właściwe zrozumienie przedstawicieli innych kultur.
Wielokulturowość na świecie jest faktem. W Polsce, pytaniem nie jest czy otwierać się na odmiennych kulturowo pracowników i studentów, ale – jak się do tego przygotować. Coaching międzykulturowy to skuteczne narzędzie wsparcia międzynarodowej kadry menadżerskiej w poznaniu, zrozumieniu i zarządzaniu różnicami kulturowymi w organizacji. Z perspektywy liderów, wirtualizacja i dywersyfikacja kulturowa zespołu może być świetną przygodą zawodową, wyzwaniem, które otwiera nowe możliwości – nowoczesnego przywództwa, pracy globalnej a przede wszystkim – nowej jakości w relacjach zawodowych i społecznych.
