Dwa Światy – Etyka w biznesie – Czas na zmianę paradygmatu

Bożena Wujec, Personel i Zarządzanie, nr 2 (251) 2011. Konferencja w Parlamencie Europejskim, Bruksela 19 listopada 2010.

Biznes i etyka często są postrzegane jako dwa oddalone światy. Powszechnie uważa się, że przedsiębiorstwa, którym bliska jest etyka i społeczna odpowiedzialność tracą konkurencyjność. Ale być może świat biznesu i świat etyki nie są już tak odległe?Pomimo kryzysu i wzrostu globalnej konkurencji w biznesie, istnieją przemawiające dowody na to, że etyczne działania firm mogą przynieść wzrost ich wyników.

W Parlamencie Europejskim w Brukseli, corocznie odbywają się sympozja poświęcone pytaniu, czy biznes i etyka wykluczają się nawzajem, czy też uzupełniają. Na przestrzeni 7 lat uczestniczyli w nich liderzy polityczni, laureaci Nagrody Nobla, przywódcy duchowi i najwyżsi menadżerowie takich światowych firm jak Shell, Microsoft, Coca Cola, Infosys, ING Bank czy Tata Services. Dyskutowali oni nad tym, jak promować nowy styl przywództwa opartego na odpowiedzialności za planetę przy jednoczesnym utrzymaniu dochodowości swoich organizacji.

Tegoroczne sympozjum „Przywództwo w 21-szym wieku – Czas na zmianę paradygmatu?” odbyło się w dniach 18-19 listopada 2010 i zostało zorganizowane przez Światowe Forum Etyki w Biznesie. Wzięło w nim udział 300 delegatów z całego świata, w tym 10 ambasadorów; wydarzenie było transmitowane na żywo do ponad miliona odbiorców a jego efektem było ustalenie szeregu dalszych inicjatyw.

Nowy Paradygmat

Kryzys finansowy uświadomił wyzwania dotyczące działań gospodarczych i stabilności zatrudnienia w obliczu globalnej recesji. Podniósł on także pytanie o ważkość wymiaru etycznego w przywództwie jako, że kryzys wynikał, przynajmniej częściowo, z nieetycznego zachowania menadżerów. Ta kompromitacja tradycyjnego stylu biznesowego bazującego na zysku za wszelką cenę otwiera drogę do nowego podejścia, które jest oparte o szerszy interes społeczny. Ostrzejsze regulacje finansowe i prawne, które są coraz powszechniej przyjmowane przez zarządy firm przyczyniają się do tworzenia nowego paradygmatu: łączenia celów firmy z ważnymi celami społecznymi.

Sesje i warsztaty

W ramach Forum odbyły się różnorodne zajęcia w postaci sesji i paneli dyskusyjnych, warsztatów tematycznych, pokazów i występów.

Sesja inauguracyjna rozpoczęła dyskusję o konieczności zmiany przez wiele organizacji swoich wcześniejszych strategii. W rezultacie, firmy musiały na nowo określić priorytety i powziąć drastycznie kroki dla ochrony wartości współudziałowców oraz zagwarantowania lojalności klientów.

Nirj Deva z Komisji ds. Rozwoju w Parlamencie Europejskim rozpoczął tę sesję następującymi słowami: “Jesteśmy tu po to, aby działać. Nie, aby dyskutować o tym, że jest czas na zmianę paradygmatu, ale po to, aby dokonać tej zmiany”. Inni prelegenci, min. dr Sanjay Pradhan, Wiceprezes World Bank Institute oraz S.S. Ravi Shankar dyskutowali o tym, że świat staje się jedną homogeniczną całością, stąd też ekonomiczne czy polityczne sukcesy i porażki jednego regionu wpływają na resztę świata bez względu na czas i przestrzeń.

Kolejna sesja „Wyzwania dla przywództwa i wskazówki dla działalności biznesowej w erze pokryzysowej” miała formę dzielenia się najlepszymi praktykami. Prelegenci, min. dr Daniel Dirks oraz Miguel Veiga-Pestana (Wiceprezesi Allianz Group i Unilevera) dzielili sie doświadczeniami swoich firm w tworzeniu i utrzymaniu przewagi konkurencyjnej opartej na etyce i odpowiedzialności społecznej. Także szef finansów Siemens AG, Josef Winter opowiadał o trudnym okresie własnej firmy, kiedy to po wykryciu kompromitujących, nieetycznych praktyk finansowych, zarząd powziął radykalne środki zaradcze, które dzisiaj owocują dyscypliną finansową i wzrostem zaufania interesariuszy.

Trzecia sesja miała formę okrągłego stołu. Dyskusję zdominował dr Franklin Ramon Chang-Diaz, szef Ad Astra Rocket Company, który opowiadał o swojej wizji etycznej firmy, która obecnie przygotowuje pierwsze ogólnodostępne turystyczne loty w kosmos. Po zakończeniu wspólnej sesji relaksacyjnej, która stała się już tradycją Forum, żartobliwie stwierdził (jako były specjalista NASA), że każdy z nas posiada własną przestrzeń – nie kosmiczną, lecz wewnętrzną, a wyprawa w celu jej eksplorowania jest niemniej ekscytująca niż loty kosmiczne.

Na koniec sesji S.S. Ravi Shankar, współtwórca Forum oraz założyciel International Association for Human Values stwierdził, że pomimo obaw wielu przedsiębiorców „jest możliwe, aby osiągać bardzo wysokie zyski i być etycznym”.

W czasie kolejnej sesji został zaprezentowany film przedstawiający programu rozwoju liderów – „Transformative Leadership Program TLEX”.

Warsztaty tematyczne

W ramach Forum odbyły się trzy warsztaty tematyczne. Pierwszy, zatytułowany „Równowaga umysłu, ciała i ducha kluczem do efektywnego przywództwa” został poświęcony harmonii pomiędzy ciałem, umysłem i duchem, która jest kluczem do efektywnego przywództwa. Dynamika zewnętrznej ekspresji życia jest oparta na głębokiej wewnętrznej refleksji dotyczącej siły ducha i umysłu. Zdrowe ciało, silny umysł i poczucie duchowej wolności jest fundamentem holistycznej osobowości lidera.

Chociaż bycie modelem zmian, które chcemy widzieć w świecie nie jest zbyt prostym zadaniem, to wydaje się być jedyną alternatywą. Kolejne warsztaty zatytułowane „Integrowanie ludzkich wartości z priorytetami biznesowymi” były poświęcone dyskusji nad tym, w jaki sposób przywódcy integrują wartości ludzkie z realizacją biznesowych priorytetów i gdy już większość organizacji przyjmie ten nowy punkt widzenia, jak będzie wyglądał ekonomiczny krajobraz świata po transformacji.

Świat staje się małą globalną wioską. Trzeci warsztat „Celebrowanie różnorodności – przywództwo globalne” został poświęcony dyskusji na temat mobilność talentów. Współczesne organizacje są tyglem kultur i narodowości, miejscem rozwijania wrażliwości na różnorodność. Uczestnicy zastanawiali się, w jaki sposób w tak złożonym świecie, można wspierać różne punkty widzenia? Jaki jest sekret globalnego podejścia do przywództwa?

Inicjatywy Forum i plan działań

Ostatnia sesja koncentrowała się na przygotowaniu planu działań z myślą o Światowym Forum Etyki w 2011 roku. Inicjatywą Forum było wprowadzenie w życie siedmiopunktowego planu działania.

Forum zobowiązało się do tego aby:

  • Promować wspólne wartości i etyczne przywództwo na poziomie globalnym, organizacyjnym i indywidualnym
  • Być przykładem etycznego zachowania w celu inspirowania obecnych i przyszłych liderów
  • Społeczną odpowiedzialność biznesu wprowadzić do głównego nurtu biznesu i edukacji
  • Budować świadomość interesariuszy na temat ważkości etyki w biznesie
  • Dzielić sie inspirującymi przykładami łączenia etyki i zyskowności
  • Angażować partnerów wśród wpływowych jednostek, by kolektywnie wywierać pozytywny wpływ

Uczestnicy, podzieleni na grupy robocze, zobowiązali się realizować powyższe postulaty w swoich środowiskach lokalnych zdać relację z tych prac na Forum w 2011 roku.

Wokół Forum odbywało sie jeszcze szereg innych inicjatyw, miedzy innymi wręczenie w kilku kategoriach nagród Ethics in Business Award 2010. Do niezwykłych należało także wystąpienie delegatów World Youth Forum, które odbywa się na tydzień przed Forum Etyki. W tym roku wzięło w nim udział 25 młodych specjalistów z 10 krajów. Przekazali swoim starszym kolegom następujące przesłanie: „Pragniemy współtworzyć przyszłość opartą o zrównoważony rozwój i społeczną odpowiedzialność”.


Światowe Forum Etyki w Biznesie jest fundacją pożytku publicznego, której celem jest stworzenie międzynarodowej platformy promującej etyczne podejście do biznesu w dzisiejszym zglobalizowanym świecie. Forum organizuje dialog i współpracę pomiędzy światem naukowym, agencjami rządowymi, organizacjami międzynarodowymi, mediami, duchowymi i świeckimi społecznościami lokalnymi skupionymi wokół świata biznesu. Partnerem Forum jest Instytut Banku Światowego oraz IAHV.

Bożena Wujec – jest coachem pracującym w środowisku międzynarodowym i interesuje się tematyką etyki i duchowości w biznesie. Osoby zainteresowane tego typu programami mogą kontaktować się z autorką: bozena.wujec@inspired.pl